Nitelikli Dolandırcılık Davaları
Türk Ceza Kanununun(T.C.K.) 158. maddesinde düzenlenen suç türüdür. 157. maddede düzenlenen dolandırıcılık suçunun belirli şekillerle işlenmesi halinde yargılama nitelikli dolandırıcılık suçundan yapılacaktır. Dolandırıcılık suçuna bakan mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleriyken nitelikli dolandırıcılık suçuna bakan mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir. Suç tiplerinin farklı mahkemelerde görülmesinin en önemli sonucu tutukluluk süresinin değişmesidir. Şöyle ki; Asliye Ceza Mahkemesinde görülen davalar için azami tutukluluk süresi 1 yıl, Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davalar için azami tutukluluk süresi ise 2 yıldır. Bunun anlamı, nitelikli dolandırıcılık suçuyla yargılanan bir kişinin, tutuklu yargılanması halinde mahkemece 1 yıldan fazla tutuklu kalamayacağıdır. Böylelikle mahkeme sonuçlanıncaya kadar sanık serbest kalacak veya hakkında daha hafif olan adli kontrol tedbirlerinden biri uygulanacaktır. Dosya soruşturma aşamasındaysa yani dava henüz açılmamışsa azami tutukluluk süreleri bu sürelerin yarısı kadar olacaktır.
Dolandırıcılığın tanımını kanun şu şekilde yapmaktadır: “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”
Kanun maddesine göre suçun meydana gelmesi için hile, aldatma, zarar ve menfaat unsurlarının var olması gerekmektedir. Bu zarar mutlaka ekonomik olmalıdır ve meydana gelen neticenin yapılan hile nedeniyle gerçekleşmesi gerekmektedir.
Kanunda Sayılan Nitelikli Haller Nelerdir?
a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla, k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmesi halleri suçun nitelikli hallerinden sayılmaktadır.
Nitelikli Dolandırıcılığın Cezası Nedir?
Dolandırıcılık suçunun nitelikli hali olduğundan cezası daha ağırdır. Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasıdır. Mahkeme, Kanunun belirlediği alt ve üst sınır arasında her olayın oluş şekline göre özel olarak bir değerlendirme yaparak suçun miktarına karar verir. Bu nedenle ceza alınmaması veya daha az ceza alınmasının sağlanması adına bu tarz davalar mutlaka bir ceza avukatı aracılığıyla takip yapılması gerekmektedir.
Kamu Görevlisinin Adı Kullanılarak Dolandırıcılık Suçunun İşlenmesi:
Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi de kanun gereği nitelikli dolandırıcılık suçundan cezalandırılmaktadır.
Suçun Kalabalık Şekilde veya Örgüt Çerçevesinde İşlenmesi (Arttırıcı Neden):
Ayrıca suçun üç veya daha fazla kişi tarafından işlenmesi halinde veya örgüt çevresinde işlenmesi halinde verilecek ceza arttırılmaktadır.
Nitelikli dolandırıcılık suçuna ilişkin davalar hakkında daha fazla bilgi almak için uluchukuk.com/avukatlik-hizmetlerimiz/ceza-hukuku-avukati adresini ziyaret edebilirsiniz.